旨味 (u-ma-mi)

De eerste keer dat ik een mondegreen ervoer, ik moet zo’n twaalf jaar zijn geweest, was met het nummer Mamy Blue van de welbekende Pop Tops. Het heerlijk ontspannende, doch met soul doorleefde, melodietje dat de prachtige zoetgevooisde stemmen van de bandleden op authentieke wijze begeleidt, brengt me keer op keer weer in vervoering. Naar teksten luisteren doe ik eigenlijk nooit, het gaat me om het geheel. Het moet lekker klinken, daar gaat het om. De tekst leer je vanzelf zolang je het onderhavige nummer maar goed genoeg vindt om het nog eens te luisteren. Dat is een onbewust iteratief proces. Dat weet iedereen. Echter, over het lied van die guitige Top Pops in kwestie ben ik nog niet klaar. Dus ter zake.

Mijn allereerste mondegreenervaring ontstond dus naar aanleiding van dat lied. Het heerlijk opbeurende liedje over een jongen die met zijn gloednieuwe Chevrolet impala door de straten van New Orleans rijdt en daar veel verschillende mensen van diverse pluimage tegenkomt met wie hij de meest uiteenlopende en doldwaze avonturen beleeft. Als hij thuiskomt wil hij alles aan zijn moeder vertellen maar zijn moeder is te druk met het uitkoken van varkensbeenderen, vandaar de titel. Het refrein -prachtig, volkomen, onbetwistbaar en vooral complex in zijn eenvoud- is een exponent van de titel: Oh / Mamy / oh / Mamy – Mamy – blue / oh / Mamy – Blue.

Op mijn twaalfde (ik kan iets ouder maar ook iets jonger zijn geweest) kreeg ik de keiharde feiten onder mijn olfactorisch orgaan gedrukt. Ik was mijn eigen interpretatie aan het meezingen toen ik het nummer op Youtube voorbij zag komen. Een toevallig net binnengeslopen inbreker hoorde me meezingen en vroeg prompt: “Zing jij nou umami?”

“Ja,” zei ik. “Ze zingen Oh / Mamy / Umami – Umami  – blue / oh / Mamy – Blue.

“Nee joh. Het is Oh / Mamy / oh / Mamy – Mamy – blue / oh / Mamy – Blue, ” zei de inbreker met een zekere overtuiging die mij aan het twijfelen deed brengen.

“Maar ze refereren toch aan de in 1908 door de Japanse professor Kikunae Ikeda ontdekte nieuwe vijfde basissmaak genaamd 旨味?”

“Je bedoelt u-ma-mi?” vroeg de inbreker.

“Ja dat zeg ik,” zei ik.

“Nee, daar wordt met geen woord over gerept.”

“Weet je het zeker?”

“Zo zeker als reetleer. Helaas jongen, ” was de van een sympathieke blik vergezelde reactie van de inbreker, die -zoals op zijn naambordje was af te lezen- overigens Geert Jan heette (wat een hele sympathieke naam is). Hij kon, zo dacht ik, best wel eens gelijk hebben. Het slaat natuurlijk nergens op om met je moeder over umami te gaan beginnen. Niet dat ik niet van een stukje gerijpte kaas hou, laat daar geen misverstand over bestaan, maar het is nou ook weer niet heel erg gangbaar om ineens Oh moeder Umami te gaan roepen als je net in de stad allerlei avonturen hebt beleefd die in feite niets met smaakbeleving te maken hebben. Al moet ik wel zeggen dat het refrein, waarin de eenarmige crackhoer Polly de hoofdpersoon in kwestie pijpt en hem minitieus de smaak van zijn lid beschrijft, me wel heel erg deed denken aan de smaak die ook aan umami wordt toegedicht.

Het lied ging ondertussen gewoon verder op Youtube en toen ik bij de laatste refreinen de tekst op correcte wijze kon meezingen, arriveerde de politie. Het bleek dat de inbreker op het verkeerde adres was beland (hij moest twee deuren verderop zijn) waardoor de hele zaak met een sisser afliep.

Eén antwoord op “旨味 (u-ma-mi)”

  1. We hebben hier te maken met een ‘extended mondegreen’, of, zoals het ook genoemd wordt, een mondegreen-cyclus. Een dergelijk fenomeen is slechts een keer eerder in de geschiedenis van de mondegreen voorgekomen en wel bij de rockklassieker ‘Love hurts’ (van o.a. de hardrockformatie Nazareth). Er vormden zich twee kampen. Het ene kamp verstond ‘Love her’, het andere kamp verstond ‘Love first’. Toen men uiteindelijk op de vuist ging en de homofiele medemensen daarover – terecht – protesteerden, introduceerde de overheid LSD om het volk tot bedaren te brengen.
    De chinese professor Sing-A-Song (ja, dezelfde die aan de wereld uitlegde dat je smorgåsbord ook ’s avonds kunt eten!), die oorspronkelijk nog met het umami-project meewerkte, vond de theorie van professor Kikunae Ikeda niet ver genoeg gaan en keerde de wetenschap de rug toe.
    Volgens Sing-A-Song was umami weldegelijk een smaak, maar had deze smaak ook nog eens meerdere dimensies. Zo had je umami red, umami yellow en umami blue.
    Umami blue vond Sing-A-Sing zelf het lekkerst en daarom schreef hij er een lofzang op die later verkracht zou worden door lieden als Roger Whittaker, Demis Roussos en zelfs Julio Iglesias.

Reacties zijn gesloten.